Distributieriem vervangen (75.000km) B230 motoren.
Haynes handboek hoofdstuk 2A-4
>> EXTRA INFO << zie de opmerkingen onderaan het document[1]
Verwijderen - Monteren - Spannen
Verwijderen
1. Maak de negatiefklem van de accu los.[2]
2. Verwijder de noodzakelijke V-snaren[3] (na deze gemarkeerd te hebben om deze later bij het monteren gemakkelijk te kunnen herkennen en ze weer in dezelfde draairichting te monteren (zie figuur1) (Haynes hoofdstuk 1.11).
Figuur 1 Markeringen aangebracht op V-snaren
3. Verwijder de koelfan[4] door de 4 moeren (M6) met een platte ringsleutel SLW 10 los te draaien. Verwijder de poelie van de koelfan. (De poelie kan gemakkelijk worden tegengehouden m.b.v. een losse V-snaar). Mogelijk moet je enigszins “wrikken” om de poelie te verwijderen..
4. Demonteer het bovenste gedeelte van de afdekkap van de distributieriem.[5]
Breng m.b.v. een dopsleutel op de bout van krukaspoelie (of nokkenas-tandriemwiel), de motor op TDC/ BDP[6] met zuiger 1 in de bovenste positie. Dit is het geval indien de markering op de rand van het nokkenas-tandriemwiel in lijn staat met de markering op het achterliggende beschermplaat van de riembehuizing. Om dit goed zichtbaar te maken kun je met een witte stift de markeringen op het tandriemwiel van de nokkenas en de achterliggende gedeelte van de afdekkap verduidelijken, zie (figuur 2).
Figuur 2: Nokkenasmarkeringen staan in lijn.
5. Laat nu de riem in de stand staan waarbij de nokkenasmarkeringen in elkaars verlengde liggen[7].
6. Om de riem te kunnen verwijderen dient nú de krukaspoelie verwijderd te worden en vervolgens de onderste helft van de distributieriem-beschermkap.(Verwijder allereerst de beschermkap onder de auto om hier bij te kunnen).
De poelie dient op een deugdelijke wijze te worden tegengehouden.
Dit kan op een aantal manieren:
- Omslachtige manier 1: Verwijder de startmotor (Haynes hfdst. 5), of de onderplaat van het vliegwiel. Laat iemand anders de vertanding van het vliegwiel blokkeren of plaats een speciaal inzetstuk in de vertanding van het vliegwiel waardoor deze wordt tegengehouden.
- Omslachtige manier 2: Houdt met een grote klem op de krukaspoelie het geheel tegen. Aangezien de krukaspoelie in een flexibele rubberen ophanging is gemonteerd zal de kans op beschadigen redelijk groot zijn.
- Aanbevolen manier: Gebruik de speciale poelie-tegenhouder van Timen Smit: Timen’s Tool, zie (figuur 3)[8].
Figuur 3: Speciale poelie-tegenhouder van Timen Smit met ratel op de bout klaar om los te draaien.
7. Maak vervolgens de krukaspoelie-bout los (dopsleutel 24) zonder de gefixeerde positie van de krukas te wijzigen. (mocht die toch per ongeluk van de markering worden verdraaid, zet deze dan weer goed). Verwijder de bout en de poelie. Nu kan tevens de onderste helft van de afdekkap van de riem worden verwijderd.
De markering op het onderliggende krukas-tandriemwiel moet nu ook in lijn staan met de “O”-markering op de onderste helft van de afdekkap van de riem, zie (figuur 4 en 5 of afbeelding Haynes blz 2A.4).
Figuur 4: Schematische weergave markeringen: Bovenzijde: het nokkenas-tandriemwiel. Midden: het hulpas- tandriemwiel. Onderzijde: het krukas-tandriemwiel.
Figuur 5: Krukaspoelie met markeringen in lijn. De markeringen op de (middelste) hulpaspoelie doen niet echt ter zake. Omdat dit tandwiel de oliepomp aandrijft hoeft deze niet synchroon te lopen. Echter voor motoren met de stroomverdeler aan de zijkant van het motorblok moet dit natuurlijk wel precies kloppen omdat de stroomverdeler wordt aangedreven door dit tandriemwiel.
8. Verwijderen van de distributieriem
- Draai de moer van de spanrol los (zie figuur 6 of Haynes afb. 4.7.A).
- Druk de riem en de spanrol naar achteren om de spanveer in te drukken. Draai de spanner in deze positie weer vast door de moer weer aan te draaien. Je kunt ook een gladde pin (bijv een popnagel van 3 mm of iets dergelijks) in het gat van de spanneras steken om deze te fixeren (zie Haynes afb 4.7.B).
Figuur 6: Spanrol met losse moer en borgpen. Gebruik hiervoor een gladde pen (bijv. een popnagel en liever niet, zoals hier een 6-kant boutje).
9. Markeer de looprichting van de riem indien deze weer gebruikt wordt. Til de riem vervolgens voorzichtig van de tandwielen en verwijder deze in z’n geheel. Verdraai de krukas, nokkenas en de hulpas niet, indien de distributieriem is verwijderd !
10. Draai de spanriem-geleiderol rond en controleer deze op slijtage (speling of stroef lopen). Vervang deze indien nodig.[9]
11. Bij hergebruik riem: Controleer de distributieriem zorgvuldig op onregelmatigheden, slijtageplekken, scheuren, of olieplekken. (olie = vervangen!). Let vooral op de vertanding, die absoluut onbeschadigd moet zijn. Vervang altijd bij de geringste twijfel ! Bij een revisie of indien er meer dan 60.000 km gereden is met deze riem, dient deze altijd vervangen te worden uit voorzorg, ongeacht de eventueel goede staat ! Let vooral op oliesporen. (zoals op foto 9). Deze dienen getraceerd en verholpen te worden voor de hermontage ! Reinig de omgeving goed !
Monteren en Spannen
1. Bij montage dienen de tandriemwielen nog steeds in de juiste positie te staan (zie par. 5). De krukaspositie kan gecontroleerd worden door overeenkomende markeringen van riem-tandriemwiel en behuizing (zie afbeeldingen). Leg de riem over de tandriemwielen en over de spanroller. Leg het dwangplaatje[10] weer op de juiste wijze over het uiteinde van de krukaspoelie-bevestigingspunt heen (Let op dezelfde looprichting indien de riem opnieuw gebruikt wordt!).
LET OP:
Op de nieuwe riem staan een aantal markeringen (2 met enkele en 1 met dubbele streep). Zorg dat de markeringen op de tandriemwielen overeenkomen met de markeringen op de nieuwe distributieriem.
A. Allereerst bij de nokkenas en hulpas. (je zult zien dat de dubbele markering bij de krukas nog niet “in lijn” ligt).
B. Controleer of de markeringen op de tandriemwielen in lijn staan met die op de behuizing. Ontspan vervolgens het spanrolveer door hetzij de moer los te draaien of de aangebrachte pen te verwijderen. De riem wordt nu door de veer van de spanrol vanzelf strak gezet. Draai de moer van de spanrol weer vast.
C. Draai de krukas nu iets terug[11] om te controleren of de krukasmarkeringen “in lijn” met elkaar komen. De dubbele markering moet op de krukas-tandriemwiel precies in het midden van de markering op het dwangplaatje/spiebaan komen). Let op dat het plaatje goed op de spie zit, zie (figuur 7).
Figuur 7: De dubbele markering op de nieuwe riem valt samen met de markering op het beschermplaatje/spiebaan op de as.
2. Monteer de onderste helft van de afdekkap en de krukaspoelie. Zorg ervoor dat de gleuf in de krukaspoelie precies in het nokje/spietje komt van de krukas-tandriemschijf.[12]
Blokkeer de krukas weer met Timen’s Tool (of op de vertanding van het vliegwiel) en draai de bout van de krukaspoelie vast met het voorgeschreven moment. (stap1 = 60 Nm; stap2 = 60 graden doordraaien (= van 12.00 naar 14.00 uur). Dit komt neer op ongeveer 120 Nm).
Monteer de startmotor of de afdekkap van het vliegwiel weer (indien verwijderd).
3. Draai de krukas tweemaal volledig rond met de klok mee. Stop op het TDC, zuiger no.1 op het hoogste punt en controleer of de markeringen nog uitgelijnd staat. Draai de moer van de spanrol nogmaals los en weer vast.
4. Monteer de bovenste helft van de afdekkap. Vervolgens de V-snaren, fan etc. (raadpleeg de handleiding indien nodig). Zet de negatief accuklem weer vast en de beschermkap onder de auto. Verwijder al het gereedschap onder de motorkap!
5. Naspannen: Laat de motor op bedrijfstemperatuur komen en zet hem dan uit. Zet de motor weer op het TDC/BDP punt met zuiger no.1 op het bovenste punt. (De nokkenas staat dan in ruststand en er zullen dan geen omtrekkende krachten op de riem staan waardoor het naspannen nadelig beïnvloed zou kunnen worden).
Verwijder de rubber toegangsdop voor de vastzetmoer aan de voorzijde van de afdekkap (Druk hem niet per ongeluk naar binnen!). Draai de moer nogmaals los en draai hem weer vast. Stop de rubber toegangsdop terug in de afdekkap.
6. Indien er een nieuwe riem is gemonteerd, dient de vorige procedure (punt 5) na ongeveer 1000 km te worden herhaald.
NOTEN
[1] Disclaimer: de opsteller van dit document wijst uitdrukkelijk alle aansprakelijk voor mogelijke (gevolg)schade aan motor, voertuig of personen ontstaan door werkzaamheden verricht volgens deze beschrijving van de hand. Daarom raden wij ook aan om als je voor de eerste keer de distributieriem vernieuwt dit met een ervaren iemand uit te voeren.
[2] Dit om eventueel kortsluiting tijdens het sleutelen te voorkomen. LET OP: mogelijk verlies van instellingen van alarminstallatie en radio.
[3] Riemen verwijderen van fan, waterpomp, dynamo, stuurbekrachtiging en aircopomp (indien aanwezig). Dit geschiedt door het losdraaien van diverse montage- en afstelbouten.
[4] Het verwijderen van de koelfan met poelie is niet strikt noodzakelijk doch wel aan te raden omdat het verwijderen en met name het terugplaatsen van het bovenste gedeelte van de afdekkap veel gemakkelijker gaat. Neem een platte ringsleutel en geen steeksleutel. De moertjes beschadigen gemakkelijk!
[5] Let bij het verwijderen van een oude afdekkap goed op losbrekende delen. Bij een oude kap kan het materiaal dermate breekbaar geworden zijn bij de bevestigingspunten, dat het vervangen van een kap noodzakelijk is. Let op dat je alle, soms lastig zichtbare, bouten losdraait.
[6] TDC (Top Dead Center) = BDP (Bovenste Dode Punt): dat wil zeggen dat de kleppen van de voorste cilinder (= cilinder1) vrij staan. Beide nokken van de eerste cilinder staan schuin omhoog en raken zodoende de klepstelplaatjes, die eronder liggen, niet. Dit is ook waarneembaar door de opening van de olievuldop op het kleppendeksel (figuur onder)
Gemakkelijker is het om kleppendeksel te verwijderen en tijdens ditzelfde “reparatiemoment” de klepspeling te controleren (voorkom beschadigingen van de pakking!).
[7] Handig is om de oude riem op alle drie de tandriemwielen met een witte stift te markeren zodat precies is na te gaan of de riem er wel goed op lag. Vaak genoeg is gebleken dat de riem een tandje verkeerd stond. Deze markeringen kun je ook overbrengen op de nieuwe riem, zodat je later een extra controle heb.
[8] De poelie-tegenhouder van Timen Smit (Timens Tool) is een bijzonder gemakkelijk hulpmiddel om de krukaspoelie of het nokkenas-tandriemwiel los te maken. Omdat deze poelie vaak stevig vast zit is dit dé oplossing om de krukas te blokkeren. Te bestellen bij Timen Smit. (zie figuur: hier afgebeeld om de nokkenaspoelie te verwijderen).
Uitvoering: een ring met diameter van circa 8cm is vastgelast op een hefboom van 60cm lengte. Op de ring zijn een 2-tal vingers gelast die in uitsparingen in de poelie vallen om deze tegen te houden.
[9] Indien de spanrol bij het ronddraaien een licht geluid produceert en/of speling vertoont kun je hem maar beter direct vervangen.
[10] Dwangplaatje: dit is een afdekplaatje dat tegen het krukas-tandriemwiel wordt geplaatst en zorgt dat de riem goed op z’n plaats blijft zitten. Het dient met het nokje in de spiebaan te vallen. Let hierop! Omdat dit van zacht materiaal gemaakt is kan dit bij verkeerde montage gemakkelijk beschadigen.
[11] Het terugdraaien van de krukas kan het gemakkelijkst gebeuren met een ratel op de nokkenaspoelie.
[12] Let op de juiste montage van de krukaspoelie. Het is gebleken dat zelfs Volvo dealers dit ook wel eens niet correct monteren waardoor de spie/poelie/as beschadigd raakt.
Opmerking
Vrijloper:
Het B230 type motor is een zgn. “vrijloper”. Dit houdt in dat in het geval dat de distributieriem zou breken, de kleppen (aangedreven door de nokkenas) niet in aanraking kunnen komen met de bovenzijde van de zuigers (aangedreven door de krukas). Door de ‘extra’ ruimte tussen de kleppen en de zuigers lopen ze “vrij” ten opzichte elkaar. Hierdoor wordt ernstige motorschade, doordat kleppen en zuigers tegen elkaar slaan, beperkt.
Let wel:
uitzondering is de motor met een zgn Heron cilinderkop
motoren waarin naderhand een nokkenas met een grotere slag is gemonteerd
Ratel:
Als je voor het losdraaien/vastzetten van de krukaspoeliebout een ratel met verlengstuk gebruikt moet deze wel van een extra industrie kwaliteit zijn.
Auteur:
Reinier van Putten
