Op 28 November was regio Oost te gast bij Kroonoil in Almelo. [artikel 1]
Sinds enkele jaren heeft Kroonoil een speciale classiclijn olieproducten voor onze oldtimers. Tijdens dit bedrijfsbezoek werd in een presentatie uitgelegd wat de verschillen in smeelmiddelen zijn. De dag werd afgesloten met een rondleiding door de fabriek.
Jeroen begon de presentatie en vertelde dat Kroonoil in 1906 is opgericht en een vestiging in Almelo en Zwijndrecht heeft. De vestiging in Almelo zet jaarlijks 15 miljoen liter smeermiddelen af met 50 medewerkers.
Daarna gaf Tom een presentatie over de werking van het smeersysteem en hoe de verschillende oliesoorten worden gemaakt.
Olie is olie?
Om bijvoorbeeld een multigrade olie 10w30 te maken wordt een basisolie met een viscositeit van 10 gemengd met een basisolie 30. Tot hier zijn alle oliën 10w30 aan elkaar gelijk. Naast de basisolie worden er diverse additieven aan de olie toegevoegd. Deze additieven zijn olieproducten die met een chemische bewerking een bepaalde eigenschap krijgen. Zo worden er additieven toegevoegd die zorgen voor extra reinigende werking of voor een betere hechting aan materialen. De olie die voor de Amazon en Katterug wordt voorgeschreven bestaat voor 10% uit additieven. Door aangescherpte milieu eissen om brandstof te besparen bestaat de olie voor moderne motoren voor 30% uit additieven. Hierdoor wordt ook de interval voor het verversen vergroot en heeft moderne olie een extra reinigende werking ten opzichte van de oldtimerolie.
Oliedom?
De belangrijkste eigenschappen van een olie wordt dus niet door de basis olie en de viscositeit bepaalt, maar door de additieven en de samenstelling van de additieven die aan de olie worden toegevoegd. De vele draaiende delen in de motor, transmissie en cardan van onze oldtimers bestaan uit verschillende rotatiesnelheden en materialen. De rotatiesnelheid is bepalend voor de viscositeit van de olie. Hoe hoger de rotatiesnelheid, hoe lager de viscositeit van de olie moet zijn om voldoende oliefilm te houden. De additieven zorgen voor het onderhoud aan de verschillende materialen. Zo zit er in de classic olie van Kroon een additief die de rubbers en afdichtingen soepel maakt en houdt. Ook zit er een additief in die zorgt voor hechting aan materialen, deze hechting blijft 2 tot 3 maanden aan materialen zitten zodat er een kleine oliefilm achter blijft, ook als de oldtimer een tijd niet gereden heeft. Hiermee wordt slijtage bij de start voorkomen.
De bouw van de motor
Onder onze oldtimers zit een erg grote karterpan ten opzichte van de moderne motoren. De reden hiervan is dat de grote hoeveelheid olie tijdens het draaien tijd heeft om tot rust te komen en zo vuil af kan zetten onder in het karter. Dit vuil hoopt zich op aan de lamellen die onder in de karterpan zitten. Olie met te veel reinigende additieven zoals moderne olie, weekt dit vuil te veel los waardoor verstoppingen in het blok ontstaan. Voordat de autofabrikant de voorgeschreven olie bepaalt wordt er onder extreem koude en hete omstandigheden 1 miljoen kilometer met de olie in de motor gereden. Hierna wordt de motor en de olie geanalyseerd en komt de autofabrikant tot een olieadvies. De voorgeschreven olie voor de B16 tot en met de B20 motor is 10w30. Het advies van Tom is om dit voorschrift op te volgen tenzij de motor veel lekkage heeft of veel olie verbruikt. Dan kun je een dikkere oldtimerolie overwegen.
Rondleiding
Na de interessante presentaties kregen we een rondleiding door de fabriek. Hier worden de diverse oliesoorten vanuit een grote tank verpakt in 50 litervaten, 5 liter of 1 liter verpakkingen. Vanwege brandveiligheid heeft de opslagruimte van spuitbussen een valgordijn. Zodra er brand of rook is, wordt automatisch de toegangspoort luchtdicht afgesloten.
Met dank aan Jeroen en Tom voor de interessante presentaties kunnen we terug kijken op een zeer leerzame en gezellige middag.
Remon Kosse
Technische middag bij Kroon Oil op 28-11-2014 van Regio Oost [artikel 2]
Natuurlijk weten we dat onze klassiekers olie nodig hebben voor de smering van motor, versnellingsbak en cardan. Maar hoe werkt smering eigenlijk precies, wat zijn er voor soorten olie en wat voor olie heb je nodig? Op deze vragen kregen we antwoord tijdens de technische middag bij Kroon Oil in Almelo.
Vrijdagmiddag 28 november 2014, er waait een akelig koude wind over de parkeerplaats bij de vestiging van Kroon Oil in Almelo. Onze Volvo klassiekers zijn beter aan de kou gewend dan wij, en zij blijven wel trouw staan wachten. Maar wij gaan snel naar binnen. Daar staat thee en koffie klaar met cake en koek en het is al aardig druk in het zaaltje. Uiteindelijk zullen er bijna 50 man (nou ja, er zijn zes vrouwen bij!) aanwezig zijn. Een goede opkomst dus, en we worden niet teleurgesteld.
We worden welkom geheten door Jeroen die ons eerst iets zal vertellen over Kroon Oil.
Het bedrijf is opgericht in 1906, een jaar eerder dus al dan Volvo. Inmiddels is het uitgegroeid tot een flinke speler die over de hele wereld diverse smeermiddelen levert. Niet alleen als Kroon Oil, maar bijvoorbeeld ook onder de naam VAT-Oil of Putoline. Dat laatste is grappig, het is ooit ontwikkeld door een meneer Put die zijn naam er aan gegeven heeft.
Het zijn niet alleen smeermiddelen als olie en vet voor vervoermiddelen, maar ook hydraulische vloeistoffen, producten voor de zeevaart, in de industrie etc. Zeer uitgebreid dus. Maar wij zijn natuurlijk vooral geïnteresseerd in de middelen voor onze auto's.
Daarover vertelt Tom. Het hele verhaal is te uitgebreid om hier weer te geven, maar het komt in grote lijnen op het volgende neer.
Allereerst zien we waar olie eigenlijk voor dient. Natuurlijk, het smeert de motor, maar het doet meer. Zoals koelen, zorgen voor demping, roest tegengaan en soms ook het aandrijven van componenten die op de oliedruk werken.
En dat smeren, hoe gaat dat eigenlijk? We zien een plaatje van een sterk uitvergroot oppervlak van het metaal: dat ziet er behoorlijk ruw en hakerig uit, met veel 'bergen en dalen'. En dat moet dus glad over elkaar kunnen lopen. Dat gaat dus alleen als er een voldoende dikke laag olie tussen zit. Maar hoe krijg je die olie er tussen? Oké, we hebben een oliepomp, maar je moet je voorstellen dat een as in een lager (bijvoorbeeld krukas) zonder olie op de bodem van het lager ligt. IJzer op ijzer dus. Daarboven is wat ruimte, er moet enige speling in het lager zitten. Dan is het de kunst om die olie onder de as te krijgen. Deels gebeurt dat door de druk van de pomp, maar vooral komt het door de draaiende beweging van de as, die neemt de olie mee. Dat betekent dus dat de olie voldoende dik moet zijn om niet meteen weer onder die as uit te lopen, en ook voldoende aan het metaal moet plakken om goed meegenomen te worden. Dat geeft dus al meteen een paar eisen waar de olie aan moet voldoen.
En de olie dan, wat is dat eigenlijk? Om te beginnen is er de basisolie. Die wordt gewonnen uit de ruwe aardolie. En die is in verschillende dikten te krijgen. En dan zijn er verschillende toevoegingen met ieder een speciaal doel. Er zijn toevoegingen om te zorgen dat de olie minder sterk in dikte verschilt tussen warme en koude toestand. Daarmee ontstaan de zogenaamde 'multigrade' oliën. En er zijn toevoegingen om de 'glij-eigenschappen' te verbeteren, om te zorgen dat het vuil in de motor zich niet kan vastzetten, om roest tegen te gaan, om schuimvorming tegen te gaan, en nog veel meer. Moderne oliën kunnen wel tot 30 procent uit toevoegingen bestaan.
Maar dan de hamvraag, daar komen we tenslotte voor: "wat is het verschil tussen de Classic Oils en de gewone moderne olie? En waarom kunnen we die gewone olie niet gebruiken?" Het blijkt dat tegenwoordig de olie vooral een bijdrage moet leveren aan de zuinigheid en milieuvriendelijkheid van de motoren. Daar zijn veel speciale toevoegingen voor, de olie is veel dunner, en er zijn bijvoorbeeld nu juist weer minder toevoeging om de 'glij-eigenschappen' te verbeteren. Want die toevoegingen zijn slecht voor de katalysator. Daarmee worden ze steeds minder bruikbaar voor onze motoren. Te dunne olie loopt gewoon door de lagers weg, je krijgt dus geen druk. En wij hebben juist wel behoefte aan een olie die goed 'plakt' en die toevoegingen voor de 'glij-eigenschappen' heeft. Eigenlijk een ouderwetse olie dus. En Kroon weet precies hoe dat vroeger moest, ze hebben een uitgebreid archief uit het verleden met alle vroegere specificaties en ervaringen.
Daarom is er nu de lijn van de Classic Oils. En wie wil weten wat voor zijn of haar auto het beste is, kan nu op de website van Kroon (www.kroonoil.com) kijken. Daar is al die kennis toegankelijk gemaakt.
En dan nu de vraag die de gemoederen in Volvo land eindeloos bezig kan houden: moet je nu wel of geen motorolie in je versnellingsbak met overdrive doen? Volgens Tom maakt dat niet zo veel uit. Je moet wel uitgaan van de olie die in die tijd als motorolie werd voorgeschreven, dus single grade SAE 30. Maar het kan ook met Vintage Gear 90 GL1. Dat is een transmissie olie met weinig toevoegingen. Volgens Tom zit er eigenlijk weinig verschil tussen die olie en de motorolie SAE 30. Maar versnellingsbak olie is daar nog iets beter op afgestemd. Eigenlijk is die hele discussie dus overbodig, als je maar wel uitgaat van de ouderwetse motorolie. En je kunt het nu dus opzoeken op de website, daar blijkt het zelfde.
Na al deze uitleg gaan we nog de 'fabriek' in. Eigenlijk is die naam niet juist, de olie wordt hier niet gemaakt, dat gebeurt in een 'echte' fabriek in Zwijndrecht. Wij zijn te gast in het distributiecentrum. Hier worden de vaten en blikken gevuld en verzonden. Het is een groot complex, we lopen hal na hal door en overal staan vaten en pallets klaar. Wel indrukwekkend, het geeft duidelijk aan hoe uitgebreid de levering is.
Na afloop worden Jeroen en Tom hartelijk bedankt voor hun uitleg. En ook ons clublid Remon Kosse wordt bedankt voor zijn bemiddeling om dit bezoek tot stand te brengen. Het was een leerzame bijeenkomst.
We gaan de kou weer in en onze klassiekers eens lekker opwarmen.
